با فرا رسیدن تابستان و درخشش بیشتر خورشید، اهمیت محافظت از چشمان در برابر اشعه ماورای بنفش (UV) مضر به ما یادآوری می شود. عینک آفتابی مدت هاست که به عنوان یک وسیله جانبی شیک و کاربردی شناخته می شود که چشمان ما را از نور شدید محافظت می کند. با این حال، در میان مزایای بی شمار عینک آفتابی، یک سوال باقی می ماند: آیا استفاده از عینک آفتابی می تواند به چشمان شما آسیب برساند؟
این مقاله راهنمای کامل تاثیر عینک بر سلامت چشم شما در برابر اشعه ماورای بنفش (UV) است. با بررسی علم عینکهای آفتابی، کیفیت عدسی‌ها و نحوه استفاده صحیح از آنها، به شما کمک می‌کنیم تا انتخابی آگاهانه برای سلامت چشمان خود داشته باشید.
مطالعه بیشتر: متداول ترین نشانه های ضعیف شدن چشم
اشعه ماوراء بنفش
خورشید منبع پرتو فرابنفش (UV) است. هنگامی که بیرون در معرض نور خورشید هستید در معرض دو نوع اشعه UV قرار می گیرید: UVA و UVB.
اشعه UVA و UVB میتوانند به ساختار سلولی پوست و چشم شما نفوذ کرده و آن را تغییر دهند در نتیجه باعث سوختگی و آسیب شوند و شما را در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست و بیماری‌های چشمی قرار دهند که می‌تواند منجر به نابینایی دائمی شود.
بدترین زمان روز برای قرار گرفتن در معرض آفتاب:
- ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر برای پوست شما
- ۸ -۱۰ صبح و ۲-۴ بعد از ظهر برای چشمان شما (چون خورشید در افق پایین‌تر قرار دارد، اشعهی آن مستقیم‌تر به چشم می‌رسد)
اثرات مضر اشعه UVA و UVB
اثرات مضر UVA و UVB برای چشم عبارتند از:
۱- آب مروارید
چشم انسان دارای عدسی است که نور ورودی را خم کرده و بر روی شبکیه متمرکز می کند. این عدسی باید شفاف باشد تا نور بدون هیچ پراکندگی و افت کیفیت از آن عبور کند. متاسفانه عدسی چشم به تدریج بعد از ۳۰ سالگی دچار کدورت می شود و این کدورت تا دهه ۶۰ و ۷۰ زندگی باعث کاهش نفوذ نور به چشم و پراکندگی نور ورودی می گردد. به همین علت، افراد مبتلا به آب مروارید دید کم نور و تار دارند.
سن شایع ترین علت آب مروارید است، اما اشعه ماوراء بنفش نوع (UVB) روند ایجاد آن را سرعت می بخشد. در افرادی که برای مدت طولانی در معرض اشعه UVB قرار دارند، کدورت عدسی معمولا در قسمت هایی از عدسی که مستقیما در معرض نور خورشید قرار می گیرد، ایجاد می شود. تخمین زده می شود که با محافظت مناسب در برابر اشعه ماوراء بنفش، می توان از تشکیل آب مروارید به میزان تقریبی ۵ درصد جلوگیری کرد.
۲- دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن
قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید ممکن است خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD)، یک بیماری چشمی که می تواند منجر به از دست رفتن دید مرکزی شود، تقریباً سه برابر کند.
۳- سرطان ها
تومورهای پلک مانند کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی و همچنین تومورهای داخل چشمی مانند ملانوم یووئال با قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش بیشتر مرتبط هستند.
۴- آسیب قرنیه و ملتحمه
این مشکل به طور کلی به معنای آفتاب سوختگی سلول‌های جلوی چشم است و بسیار دردناک است. در بسیاری از موارد فتوکراتیت (آسیب قرنیه) و فتوکنژنکتیویت (آسیب به لایه نازک بافت پوشاننده چشم)، این آسیب‌های چشمی با اجتناب کامل از نور خورشید به مدت یک هفته، معمولا به خودی خود بهبود می‌یابند. همچنین می‌توانید با استفاده از عینک طبی یا آفتابی مناسب، خطر آسیب‌های چشمی ناشی از نور خورشید را کاهش دهید.
آیا عینک آفتابی برای چشم مفید است؟
عینک آفتابی برای سلامتی چشم مفید است، به شرطی که لنزهای آن اشعه ماورا بنفش را مسدود کرده و به درستی پوشیده شود.
چشم‌ها بیشتر اشعه ماورا بنفش را فیلتر میکنند، اما نه همه آنها را. هر چیزی که باعث محدود شدن تابش اشعه ماورا بنفش به چشم شود، خطر را کاهش می‌دهد. عینک آفتابی علاوه بر محافظت از چشم، از پوست اطراف چشم نیز محافظت می‌کند.
سوالات متداول
۱- آیا عینک آفتابی موجب آسیب رساندن به چشم می شود؟
عینک آفتابی در صورتی که به درستی استفاده نشود یا از اشعه ماوراء بنفش محافظت نکند، برای چشم مضر است.
چشم‌ها با توجه به نور محیط سازگار میشوند و مردمک‌ها در نور کم یا زمانی که از عینک آفتابی تیره استفاده می‌کنید، گشاد میشوند. این باعث می‌شود ناحیه‌ی بزرگتری از چشم در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار گیرد. اگر لنزهای عینک صرفا رنگی باشند و اشعه ماوراء بنفش را مسدود نکنند، در معرض آسیب چشمی قرار خواهید گرفت.
۲- بهترین عینک آفتابی برای چشمان شما چیست؟
مناسبترین نوع آنهایی هستند که به درستی میپوشید و اندازه فریم آنها با صورت شما متناسب باشد. اگر با جلو کشیدن عینک، فضا بین فریم و چشم ایجاد کنید و تمام چشم شما را نپوشاند، به طور کامل در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید آسیبپذیر خواهید بود.
عینکهای فریم بزرگتر میتوانند پوشش بیشتری داشته باشند، اما افرادی که فریمهای بزرگتر میزنند، اغلب عینک را روی بینیشان پایین میکشند، زیرا احساس میکنند چشمهایشان بیش از حد پوشانده شده است.
بهترین شکل عینک، فرم‌های خمیده است. حدود ۲۰ درصد از اشعه ماوراء بنفش از طریق نور انعکاسی که از طرفین میآید وارد چشم می‌شود. به همین دلیل، طراحی‌های wraparound (خمیده) یا محافظ‌های جانبی مخصوصاً با لنزهای تیره‌تر توصیه می‌شود.
عینکهای آنتی رفلکس میتوانند با بازتابش اشعه ماوراء بنفش به داخل چشم، میزان قرارگیری در معرض آن را افزایش دهند.
مطمئن شوید که عینک آفتابی شما می تواند تمام پرتوهای UV را مسدود کند. این موضوع برای محافظت از شبکیه در کودکان اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند، زیرا عدسی چشم آنها نسبت به بزرگسالان شفاف‌تر بوده و نفوذپذیری بیشتری نسبت به اشعه ماوراء بنفش دارد.
مطالعه بیشتر: چرا نیاز به عینک ضد اشعه یو وی دارید؟
۳- آیا لنزهای تماسی محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش را ارائه می دهند؟
لنزهای تماسی که اشعههای ماوراء بنفش را جذب میکنند، نمیتوانند به طور کامل از اثرات مخرب این اشعهها بر روی چشم محافظت کنند. اما میتوانند محافظتی که توسط عینکهای مسدودکنندهی اشعهی ماوراء بنفش فراهم میآید را تکمیل کنند، به خصوص در مسدود کردن ورود اشعههای ماوراء بنفشی که از سطوح بازتابی وارد چشم میشوند، در صورتی که لنزها به درستی نصب شده و قطر کافی داشته باشند.
۴- اگر همیشه عینک آفتابی بزنیم چه اتفاقی می‌افتد، آیا استفاده از عینک آفتابی به چشم آسیب می رساند؟
به طور خلاصه، عینک آفتابی زمانی که به درستی استفاده شود، ابزاری ارزشمند برای محافظت از چشمان شما در برابر اشعه ماوراء بنفش مضر است. با انتخاب عینک آفتابی با کیفیت بالا و محافظت مناسب از UV، درک اهمیت کیفیت عدسی و استفاده مداوم از آن ها، می‌توانید از مزایای عینکهای شیک و در عین حال محافظت از چشمان ارزشمند خود لذت ببرید. به یاد داشته باشید، استفاده از عینک آفتابی فقط برای داشتن ظاهری شیک نیست، بلکه برای مراقبت از سلامت چشم و اطمینان از آینده‌ای روشن برای چشمان شما است.
