عفونت‌های چشم اغلب با احساس ناراحتی، قرمزی، و خارش آغاز می‌شوند. علائم و گزینه های درمان عفونت چشم بسته به علت آن، اعم از ویروسی، باکتریایی یا قارچی متفاوت است برخی موارد می تواند منجر به کاهش بینایی شود. مراجعه به یک پزشک برای تعیین علت دقیق و یافتن درمان صحیح مهم است.
درمان عفونت چشم معمولاً شامل ترکیبی از رویکردهای متناسب با عفونت خاص است. قطره ها یا پمادهای آنتی بیوتیک چشمی معمولاً برای عفونت های باکتریایی تجویز می شوند، در حالی که داروهای ضد ویروسی ممکن است برای عفونت های ویروسی مانند ورم ملتحمه (چشم صورتی) استفاده شوند.
قطره های چشمی ضد التهاب می توانند به کاهش ناراحتی و کاهش التهاب مرتبط با عفونت کمک کنند. در برخی موارد، آنتی بیوتیک های خوراکی یا داروهای ضد ویروسی ممکن است برای عفونت های سیستمیک یا موارد شدید ضروری باشد. بسیار مهم است که نسخه درمانی تجویز شده را با جدیت دنبال کنید و از دست زدن یا مالش چشم ها برای جلوگیری از گسترش عفونت اجتناب کنید.
مطالعه بیشتر: آموزش و نکات مراقبت از چشم + [۱۰ راهکار مهم]
عفونت چشم چیست؟
عفونت چشم نوعی بیماری چشمی است که ناشی از حضور میکروب‌هایی مانند باکتری، ویروس یا قارچ در چشم می باشد. شایع ترین عفونت چشم، چشم صورتی (ملتحمه چشم) است.
اغلب موارد عفونت چشم توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود، اما برخی موارد نیز ممکن است به دلیل باکتری‌ها اتفاق بیافتد. این مسئله اهمیت اصلی در درمان این حالت دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها تنها برای درمان عفونت‌های باکتریایی موثر هستند و عفونت‌های ویروسی را درمان نمی‌کنند. بنابراین، درمان مناسبی برای التهاب چشم ویروسی وجود ندارد و تنها می‌توان به تسکین علایم و کاهش انتقال آن ها پرداخت.
عفونت چشم ممکن است در یکی از چشم‌ها یا هر دوی آنها رخ دهد. برخی از عفونت ها جدی نیستند. برخی از عفونت‌های چشمی به طور جدی می‌توانند خطرناک باشند و در صورت عدم درمان، می‌توانند منجر به از دست دادن بینایی شوند. عفونت‌های چشمی می‌توانند تقریباً هر قسمتی از چشم را تحت تأثیر قرار دهند، از جمله قرنیه، عدسی، پلک، و حتی قسمت‌های داخلی چشم مانند شبکیه و عصب بینایی. بنابراین، اهمیت تشخیص و درمان عفونت چشم با سرعت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا از اثرات جدی بر روی بینایی و سلامت چشم جلوگیری شود.
برخی از عفونت های رایج چشم چیست؟
- بلفاریت
- سلولیت
- داکریوسیستیت یک عفونت در کیسه اشکی است که ممکن است در اثر انسداد مجاری اشکی و ناتوانی در تخلیه صورت بگیرد
- چشم صورتی
- اندوفتالمیت
- یووئیت
علائم و نشانه های عفونت چشم چیست؟
علائم و نشانه‌های ابتدایی عفونت چشم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- چشم های قرمز
- خارش یا سوزش
- چشم درد
- چشمان اشک آلود
- تورم
بعضی علائم و نشانه‌های عفونت چشم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ترشحات، که ممکن است زرد و چسبنده باشند.
- مژه‌هایی که به‌دلیل ترشحات چسبیده به‌هم می‌مانند.
- حساسیت به نور، معروف به فوتوفوبیا
- تاری دید
- تب
اصول اولیه عفونت چشم
عفونت‌های چشمی بر اساس علت آنها به سه دسته‌ی ویروسی، باکتریایی و قارچی تقسیم می‌شوند، و هر کدام نیاز به روش‌های درمانی متفاوتی دارند. اما خوشبختانه، تشخیص این عفونت‌ها به‌سادگی امکان‌پذیر است، بنابراین می‌توانید به‌سرعت به درمان آنها بپردازید.
در ادامه همه چیزهایی که باید در مورد عفونت شایع چشم بدانید آورده شده است تا بتوانید علت و اقدامات لازم را در مورد آن انجام دهید.
مطالعه بیشتر: بیماری های چشمی شایع در کودکان و آنچه که هر والدینی باید بداند
۱. ورم ملتحمه / چشم صورتی
عفونت چشمی صورتی یکی از پررایج‌ترین عفونت‌های چشمی است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی ملتحمه، غشای بیرونی نازک اطراف کره چشم، تحت تأثیر باکتری یا ویروس قرار می‌گیرند، که در نتیجه چشمان قرمز و التهابی می‌شوند. همچنین ممکن است ناشی از آلرژی یا تماس با مواد شیمیایی مانند کلر در استخرهای شنا باشد.
ورم ملتحمه ناشی از باکتری یا ویروس بسیار مسری است و تا دو هفته پس از شروع عفونت ممکن است هنوز بتوانید آن را به دیگران منتقل کنید. لطفاً به هر یک از علائم زیر توجه کنید و برای درمان عفونت چشم، به سرعت به پزشک مراجعه کنید:
- رنگ مایل به قرمز یا صورتی در چشمان شما
- ترشحات آبکی از چشمان شما که هنگام بیدار شدن از خواب غلیظ تر است
- احساس خارش یا احساس حضور مداوم یک جسم خارجی در چشمان شما
- تولید اشک بیشتر از حد معمول، به خصوص فقط در یک چشم
برای درمان عفونت چشم مانند ورم ملتحمه، احتمالاً به درمان فوری زیر نیاز خواهید داشت:
- باکتریایی: در صورت عفونت باکتریایی، استفاده از قطره‌های چشمی حاوی آنتی‌بیوتیک، پمادها یا داروهای خوراکی برای کمک به از بین بردن باکتری‌های موجود در چشم. استفاده از آنتی‌بیوتیک معمولاً باعث کاهش علائم در چند روز اول می‌شود.
- ویروسی: هیچ درمانی وجود ندارد. علائم بعد از ۷ تا ۱۰ روز از بین می روند. یک پارچه تمیز، گرم و مرطوب را روی چشمان خود بگذارید تا ناراحتی را از بین ببرید، دست ها را مرتب بشویید و از تماس با دیگران خودداری کنید.
- آلرژیک: آنتی هیستامین های بدون نسخه (OTC) مانند دیفن هیدرامین (بنادریل) یا لوراتادین (کلاریتین) برای کاهش علائم آلرژی مفید هستند. این آنتی هیستامین ها به صورت قطره چشم نیز مصرف می‌شوند و استفاده از قطره های چشمی ضد التهاب هم می‌تواند در تسکین علائم کمک کند.
۲. کراتیت
کراتیت می‌تواند به دلیل عفونت (باکتری، ویروسی، قارچی یا انگلی) یا آسیب به چشم اتفاق بیفتد. کراتیت به معنای التهاب یا تورم قرنیه است و ممکن است علت آن عفونتی باشد، اما همیشه نیازی به وجود یک عفونت برای بروز کراتیت نیست. عوامل دیگری مانند آسیب فیزیکی، حساسیت به مواد شیمیایی یا عوامل محیطی هم می‌توانند منجر به کراتیت شوند.
علائم کراتیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- قرمزی و تورم در چشم شما
- درد یا ناراحتی چشم
- تولید اشک بیش از حد معمول یا ترشح غیرطبیعی
- درد یا ناراحتی زمانی که پلک های خود را باز و بسته می کنید
- کاهش بینایی یا دید تار
- حساسیت به نور
- احساس گیر کردن چیزی در چشم شما
احتمال ابتلا به کراتیت بیشتر است اگر:
- شما از لنزهای تماسی استفاده می کنید.
- سیستم ایمنی بدن شما در نتیجه شرایط یا بیماری‌های دیگر، ضعیف می‌شود.
- شرایط آب و هوایی محل زندگی شما مرطوب و گرم است.
- چشم شما آسیب دیده است.
اگر علائم کراتیت را تشخیص دادید، باید بلافاصله به پزشکتان مراجعه کنید تا عفونت را کنترل کنید. برخی از روش‌های درمان عفونت چشم از نوع کراتیت عبارتند از:
- باکتریایی: معمولاً قطره‌های چشمی ضد باکتری می‌توانند عفونت کراتیت را در چند روز کنترل کنند. معمولاً آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی برای درمان عفونت‌های شدیدتر به کار می روند.
- قارچی: برای از بین بردن ارگانیسم های قارچی که باعث کراتیت شما می شوند، به قطره های چشمی ضد قارچ یا دارو نیاز دارید. درمان شما ممکن است هفته ها تا ماه ها طول بکشد.
- ویروسی: نمی‌توان ویروس را به طور کامل از بین برد. داروهای ضد ویروسی، ساختار خوراکی یا قطره‌های چشمی، می‌توانند در توقف عفونت در چند روز تا یک هفته کمک کنند. علائم کراتیت ویروسی ممکن است در آینده حتی پس از درمان دوباره ظاهر شوند.
مطالعه بیشتر: بررسی جامع تفاوتهای اپتومتریست با چشم پزشک
۳. اندوفتالمیت
اندوفتالمیت، یک التهاب شدید درون چشم است که ناشی از عفونت باکتریایی یا قارچی است. عفونت‌های قارچی کاندیدا اغلب شایع‌ترین عامل ایجاد اندوفتالمیت هستند. این وضعیت ممکن است پس از جراحی های خاص چشم مانند جراحی آب مروارید اتفاق بیفتد، اگرچه این اتفاق نادر است. همچنین، ممکن است پس از ورود جسم به چشم شما رخ دهد. برخی از علائمی که باید مراقب آن ها بود، به ویژه پس از جراحی یا آسیب چشم، عبارتند از:
- درد چشم خفیف تا شدید
- از دست دادن کامل یا جزئی بینایی
- تاری دید
- قرمزی یا تورم در اطراف چشم و پلک ها
- چرک یا ترشح چشم
- حساسیت به نورهای روشن
درمان عفونت چشم از نوع اندوفتالمیت بستگی به عامل ایجاد عفونت و شدت آن دارد. ابتدا نیاز به آنتی‌بیوتیک دارید که مستقیماً با یک سوزن ویژه به چشم شما تزریق شود تا عفونت را متوقف کند. همچنین، ممکن است برای کاهش التهاب واکسن کورتیکواستروئید دریافت کنید. در صورت ورود جسمی به چشم شما و ایجاد عفونت، باید به سرعت آن را بردارید و به دنبال درمان‌های پزشکی اورژانسی بگردید. هرگز تلاش نکنید خودتان جسمی را از چشم خود خارج کنید. پس از مصرف آنتی‌بیوتیک و برداشتن جسم، علائم شما ممکن است در چند روز اولیه بهبود یابد.
چه باکتری هایی معمولا باعث عفونت چشم می شوند؟
باکتری‌های گرم‌منفی و گرم‌مثبت هر دو می‌توانند عفونت چشمی را ایجاد کنند. باکتری‌های گرم‌منفی، باکتری‌هایی هستند که در آزمایش رنگ‌آمیزی گرام قابل مشاهده نیستند، اما در آزمایش کشت باکتری قابل تشخیص هستند. باکتری‌های گرم‌مثبت، در آزمایش رنگ‌آمیزی گرام قابل رویت هستند. بعضی از علل شایع بیماری‌های باکتریایی چشم عبارتند از:
- باسیلوس
- انتروباکتریاسه.
- هموفیلوس آنفولانزا.
- نایسریا گونوره.
- سودوموناس آئروژینوزا (P. aeruginosa).
- استافیلوکوکوس اورئوس (S. aureus).
- استرپتوکوک پنومونیه (S. pneumoniae).
چه نوع ویروس‌هایی عموماً عفونت چشم را ایجاد می‌کنند؟
- Herpes simplex type 1-هرپس سیمپلکس نوع ۱.
- Varicella zoster virus-ویروس واریسلا زوستر
- Adenovirus-آدنوویروس
چه نوع قارچ هایی باعث عفونت چشم می شوند؟
قارچ‌های متعلق به گونه‌های کاندیدا در حدود ۶۶ درصد از موارد اندوفتالمیتیس را که پس از جراحی انتقال قرنیه اتفاق می‌افتد، ایجاد می‌کنند. همچنین ممکن است بعد از جراحی کاتاراکت نیز عفونت قارچی ایجاد شود.
اگر چشم به دلیل برخورد با یک اشیاء خارجی، مانند چوب یا گیاه، به فوزاریوم آلوده شود، ممکن است به عفونت چشمی دچار شوید. همچنین، ممکن است به علت عفونت قارچی در جریان خون، به عفونت چشمی مبتلا شوید.
درمان عفونت چشم چگونه است؟
درمان عفونت چشم به واکنشی که باعث عفونت چشم شما شده است، بستگی دارد. این ممکن است شامل استفاده از داروهای ضد عفونی با فرم‌های مختلف مانند قطره چشم، پماد یا قرص باشد. معمولاً طول می‌کشد که داروهای ضد باکتری اثر خود را نشان دهند، که ممکن است ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول بکشد.
شما می‌توانید تا زمان مراجعه به پزشک، از روش‌های خانگی زیر برای درمان عفونت چشم استفاده کنید:
- استفاده از کمپرس گرم یا خنک برای تسکین چشم.
- استفاده از قطره‌های چشم
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه (OTC).
- اجتناب از آلرژن‌های محتمل که ممکن است واکنش آلرژیکی را به وجود آورند.
چگونه می‌توانم از عفونت چشم پیشگیری کنم؟
احتمالاً نمی‌توانید از هر عفونت چشمی جلوگیری کامل داشته باشید، اما می‌توانید اقداماتی انجام دهید تا خطر آن را کاهش دهید. این اقدامات ممکن است عبارت باشند از:
- اطمینان حاصل کنید که دستورالعمل‌های مربوط به استفاده از لنزهای تماسی، روش تمیز کردن آنها و مدت زمان استفاده از آنها را به درستی رعایت می‌کنید.
- در هنگام انجام کار یا شرکت در ورزش، از لباس محافظ چشم استفاده کنید.
- اجتناب از تماس با افراد مبتلا به بیماری.
- رعایت بهداشت دست.
- اشتراک‌گذاری وسایلی مانند حوله یا لوازم آرایش چشم که ممکن است با چشم تماس داشته باشند را جلوگیری کنید.
- در صورت ابتلا به عفونت چشم، لوازم آرایش را دور بریزید تا از دوباره آلوده شدن چشمانتان جلوگیری شود.
مطالعه بیشتر: راهنمای جامع تاثیر اشعه uv بر چشم و اهمیت حفاظت در برابر آن
در صورت داشتن عفونت چشمی چه کارهایی باید انجام شود؟
عفونت‌های چشمی ناشی از آلرژی به بینایی شما ضرر محسوسی وارد نمی‌کنند و نیازی به دوری از افراد دیگر نیست. اما باید به یاد داشته باشید که عفونت‌های چشمی ناشی از ویروس‌ها، باکتری‌ها یا قارچ‌ها قابل انتقال به افراد دیگر هستند. تا زمانی که بیماری خود را درمان ننمایید، بهتر است از تماس با دیگران پرهیز کنید.
بعضی از عفونت‌های چشمی، مانند آسیب‌های چشمی و عفونت قرنیه، می‌توانند برای بینایی شما خطرناک باشند. بنابراین، بهتر است با یک متخصص مراقبت از چشم تماس بگیرید تا چشمانتان ارزیابی شود و درمان مناسب را دریافت کنید. آنها می‌توانند علت عفونت چشمی شما را تشخیص داده و راهکارهای درمانی مناسب را برای شما تعیین کنند.
