تمام شدن محلول لنز یکی از مشکلات رایجی است که اکثر افرادی که از لنزهای ماهانه استفاده می‌کنند، حداقل یک‌بار با آن مواجه شده‌اند. حالا این سناریو را تصور کنید: آماده‌ی خواب هستید، دندان‌هایتان را مسواک زده‌اید، لباس خواب پوشیده‌اید و می‌خواهید لنزهایتان را دربیاورید. اما درست در لحظه‌ی آخر، متوجه می‌شوید که هیچ محلولی باقی نمانده! یا بدتر از آن، برای یک آخر هفته‌ی آرام از شهر خارج شده‌اید و تازه وقتی به مقصد رسیده‌اید، متوجه شده‌اید که مهم‌ترین وسیله‌ی مراقبت از چشم‌هایتان را جا گذاشته‌اید.
ما کاملاً درک می‌کنیم که چنین موقعیت‌هایی چقدر استرس‌زا هستند. در این شرایط، ممکن است به دنبال راه‌حل‌های فوری و خطرناک باشید که می‌توانند به سلامت چشمتان آسیب بزنند. اما نگران نباشید! ما اینجاییم تا شما را از این اشتباهات نجات دهیم و راهکارهای درست مراقبت از لنز تماسی را با شما در میان بگذاریم. همچنین، اگر به دنبال روش‌های تهیه مایع لنز در خانه هستید، باید به نکات مهمی توجه کنید تا از سلامت چشم‌هایتان محافظت کنید.
مطالعه بیشتر: بهترین برندهای لنز تماسی در سال ۲۰۲۵
ترکیبات محلول لنز چیست؟
۱- مواد ضد عفونی کننده:
یکی از مهم‌ترین وظایف محلول‌های لنز تماسی، ضدعفونی کردن لنزها و از بین بردن میکروب‌ها است. ترکیبات ضدعفونی‌کننده‌ی موجود در این محلول‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌هایی را که می‌توانند باعث عفونت چشمی شوند، از بین می‌برند.
از رایج‌ترین مواد ضدعفونی‌کننده‌ای که در محلول‌های لنز استفاده می‌شوند، می‌توان به پراکسید هیدروژن، اسید بوریک و اسید اسکوربیک اشاره کرد. این ترکیبات نقش مهمی در حفظ سلامت چشم‌ها و جلوگیری از عفونت‌های ناشی از استفاده‌ی نادرست از لنز دارند. همچنین، اگر به دنبال روش‌های تهیه مایع لنز در خانه هستید، باید توجه داشته باشید که استفاده از ترکیبات نامناسب می‌تواند به سلامت چشمان شما آسیب برساند.
۲- مواد نگهدارنده:
همان‌طور که مواد نگهدارنده در مواد غذایی باعث حفظ تازگی آنها می‌شوند، در محلول‌های لنز نیز به ماندگاری و اثربخشی بیشتر کمک می‌کنند. این ترکیبات، محلول لنز را برای مدت طولانی‌تری قابل‌استفاده نگه داشته و از کاهش کیفیت آن جلوگیری می‌کنند.
۳- سورفاکتانت (مواد فعال در سطح):
محلول‌های لنز تماسی به عنوان سورفاکتانت عمل می‌کنند. اگر در منطقه‌ای با گرد و غبار زیاد زندگی می‌کنید، به محلول‌هایی با افزودنی‌های موثر سورفاکتانت نیاز دارید. این ماده به تمیز کردن سطح لنز کمک می‌کند. چون سورفاکتانت یک ساینده ملایم است، بدون آسیب رساندن به سطح لنز، رسوبات را از بین می‌برد. همچنین، پاک‌کننده‌های آنزیمی موجود در محلول‌ها به حل کردن پروتئین‌ها و بافت‌های باقی‌مانده در سطح لنز که می‌توانند باعث بروز مشکلات چشمی شوند، کمک می‌کنند.
۴- ماده مرطوب کننده:
لنزهای تماسی شما برای حفظ نرمی و راحتی باید مرطوب بمانند. یک عامل مرطوب‌کننده مؤثر به‌طور تدریجی در طول روز آزاد می‌شود و کمک می‌کند تا لنزها به طور مداوم مرطوب بمانند. وقتی لنزها مرطوب هستند، فشار کمتری به چشم وارد می‌شود و راحت‌تر احساس خواهید کرد. محلول‌های لنز نیز به افزایش رطوبت لنزها و بهبود راحتی چشم کمک می‌کنند.
اگر در شرایط اضطراری به دنبال روش‌های تهیه مایع لنز در خانه هستید، باید توجه داشته باشید که جایگزین‌های نامناسب می‌توانند تأثیر منفی بر سلامت چشم‌های شما بگذارند.
مطالعه بیشتر: آموزش ساده و گام به گام گذاشتن لنز تماسی
آیا می‌توان لنزها را بدون محلول نگهداری کرد؟
رعایت بهداشت مناسب برای حفظ سلامت چشم‌ها و لنزهای تماسی در همه شرایط بسیار ضروری است. متأسفانه، اگر به محلول‌های مراقبت از لنز دسترسی ندارید، آب هیچ‌گاه جایگزین مناسبی برای تمیز کردن لنزها نیست! شاید فکر کنید نگهداری لنزها در آب برای یک شب مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما این تصور اشتباهی است. آب، چه از شیر منزل باشد و چه از هر منبع دیگری، ممکن است حاوی باکتری‌هایی باشد که می‌توانند باعث عفونت‌های چشمی شوند. علاوه بر این، اگر لنزهای نرم خود را در آب نگهداری یا شستشو دهید، ممکن است شکل خود را از دست بدهند و دیگر به درستی کار نکنند.
باکتری‌هایی مانند آکانتاموبا معمولاً در آب یافت می‌شوند و می‌توانند به لنزهای تماسی شما بچسبند. اگر این انگل وارد چشم شود، ممکن است باعث التهاب شدید شده و در صورت عدم درمان، به عفونت کراتیت آکانتاموبا منجر شود. به همین دلیل، هرگز نباید هنگام شنا یا دوش گرفتن از لنز استفاده کنید. برای حفظ سلامت چشمان خود، همیشه از محلول‌های ضدعفونی‌کننده مناسب استفاده کنید تا لنزها کاملاً تمیز و عاری از هرگونه میکروب باشند.
روش‌های تهیه مایع لنز در خانه، جایگزین‌های نامناسبی هستند که ممکن است خطرناک باشند و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به چشمان شما وارد کنند.
انواع محلول های لنز
انواع محلول های لنز شامل موارد زیر است:
- محلول سالین: یک محلول ساده آب‌نمک که برای شست‌وشوی لنز قبل از قرار دادن در چشم استفاده می‌شود، اما برای تمیز کردن، ضدعفونی یا نگهداری لنز مناسب نیست.
- محلول پراکسید هیدروژن: این محلول قوی برای افرادی که چشمان حساسی دارند ایده‌آل است، اما باید فقط تحت راهنمایی اپتومتریست استفاده شود. روند استفاده از آن کمی پیچیده‌تر است، زیرا باید با یک عامل خنثی‌کننده، آن را ایمن کرده و سپس استفاده کنید.
مطالعه بیشتر: تفاوت لنزهای تماسی نرم با سخت: کدام یک برای شما مناسب‌تر است؟
روش های تهیه مایع لنز در خانه
ساخت مایع لنز در خانه امکان‌پذیر نیست! این محصولات در شرایط کاملاً استریل و آزمایشگاهی تولید می‌شوند. اما اگر در موقعیت اضطراری به مایع لنز دسترسی ندارید، می‌توانید یک محلول نمکی موقت در خانه تهیه کنید.
- توجه: این محلول فقط برای آبکشی لنز در مواقع ضروری مناسب است و نمی‌تواند وظایف محلول‌های استاندارد مانند ضدعفونی و پاک‌سازی رسوبات را انجام دهد. به هیچ عنوان جایگزین مایع لنز اصلی نیست! علاوه بر این، تماس طولانی‌مدت لنز با محلول نمکی ممکن است باعث آلودگی آن شود، بنابراین نهایتاً تا ۲۴ ساعت می‌توان از آن استفاده کرد.
روش تهیه محلول نمکی موقت:
- چهار پیمانه آب را بجوشانید (حداقل ۲۰ دقیقه) تا کاملاً استریل شود، سپس اجازه دهید تا در محیط تمیز، خنک شود.
- یک ظرف درب‌دار مناسب انتخاب کنید و آن را نیز برای ضدعفونی، بجوشانید.
- آب جوشیده و سردشده را در ظرف بریزید و ۲ قاشق چای‌خوری نمک غیر یددار به آن اضافه کنید، سپس کاملاً هم بزنید.
- حتماً قاشقی که برای هم زدن استفاده می‌کنید، ۲۰ دقیقه در آب جوشانده شود تا عاری از میکروب باشد.
- محلول را در یخچال نگهداری کنید و حداکثر تا ۲۴ ساعت از آن استفاده کنید.
هشدار: این محلول به‌هیچ‌وجه جایگزین مایع لنز استاندارد نیست و فقط در مواقع کاملاً اضطراری و برای مدت کوتاه قابل استفاده است.
خودتان محلول نسازید
اگر به فکر ساخت محلول لنز در خانه افتاده‌اید، باید بدانید که این ایده اصلاً ایمن نیست! نه مواد لازم را در اختیار دارید و نه مهارت کافی برای تهیه‌ی محلولی که واقعاً چشم‌های شما را ایمن نگه دارد. به هیچ وجه نباید سلامت چشمانتان را به خطر بیندازید. بنابراین، فقط از محلول‌های باکیفیت و استاندارد برای ضدعفونی و نگهداری لنزها استفاده کنید آن هم از برندهای معتبر که با فناوری‌های تخصصی تولید شده‌اند.
اپتومتریست‌ها توصیه می‌کنند که از محلول چندمنظوره استفاده کنید، که در بسته‌های ۳ عددی هم موجود است. این محلول ملایم و سازگار با تمام لنزهای نرم، از جمله لنزهای سیلیکون هایدروژل، به‌طور مؤثری باکتری‌ها، رسوبات پروتئینی، آلودگی‌ها و میکروب‌ها را از بین می‌برد و سلامت چشمان شما را حفظ می‌کند.
